VESTIGIA |
|
VESTIGIA = letterlijk ‘sporen’, zij het in de betekenis van ‘afdrukken’. Of, wat ons betreft, in de ruimere betekenis: zichtbare resten uit het verleden, zoals vroegere spoorwegactiviteiten. Deze rubriek biedt je dan ook een waaier aan vestigia: bruggen en viaducten, tunnels, stations en andere gebouwen (wachtzalen, seininstallaties en seinhuizen, goederenloodsen) en andere.
Ook verlaten of amper nog gebruikte sporen horen erbij. Het overzicht van al die dossiers vind je hierna (+klikken).
VERGETEN SPOREN & LAATSTE EINDJES - VERGETEN BUURTSPOOR - VENNBAHN - VERVALLEN STATIONS - SPOOKSTATIONS - OUDE SPOORWEGGEBOUWEN - SPOORWEGVIADUCTEN - MARKANTE VIADUCTEN
OUDE TUNNELS en OUDE TRACÉS maar ook OUDE KANALEN vind je elk in een aparte rubriek.
De oude stelplaatsen van de voormalige NMVB vind je bij de rubriek Buurtspoor.
Hierna volgen enkele foto's van nog bestaande WATERRESERVOIRS uit het stoomtijdperk, gevolgd door een aantal foto's van STEUNMUREN langsheen diverse spoorlijnen of -tracés, en meteen daarna de uitgebreide rubriek STILLE GETUIGEN, met kleine en/of amper herkenbare overblijfselen van al langer verdwenen spoorwegactiviteiten.
De oude stelplaatsen van de voormalige NMVB vind je bij de rubriek Buurtspoor.
Hierna volgen enkele foto's van nog bestaande WATERRESERVOIRS uit het stoomtijdperk, gevolgd door een aantal foto's van STEUNMUREN langsheen diverse spoorlijnen of -tracés, en meteen daarna de uitgebreide rubriek STILLE GETUIGEN, met kleine en/of amper herkenbare overblijfselen van al langer verdwenen spoorwegactiviteiten.
La dénomination de cette rubrique est tout un programme en soi. Au fil des ans, elle s'est développée avec toute une gamme de ce que nous avons pu retrouver des anciennes exploitations ferroviaires. Alors que les anciens TUNNELS et TRACÉS ferroviaires occupent chacun une rubrique bien spécifique, tout comme les anciens CANAUX, nous retrouvons ici les VOIES OUBLIÉES, GARES DÉCHUES, ANCIENS BÂTIMENTS FERROVIAIRES, GARES FANTÔMES, PONTS et VIADUCS et OUVRAGES REMARQUABLES. Les anciens dépôts vicinaux occupent quant à eux toute une série de pages spécifiques. Ci-après vous trouverez enfin une série de vues d'anciens RÉSERVOIRS et de MURS DE SOUTÈNEMENT ferroviaires, ainsi que la rubrique des TÉMOINS DISCRETS tout aussi ferroviaires, glanés au fil de nos découvertes. |
WATERRESERVOIRS
Dit zijn opvallende getuigen uit het stoomtijdperk die gaandeweg in onbruik geraakten. Ze werden het slachtoffer van het gebrek aan onderhoud en de desinteresse voor dit soort patrimonium, ondanks hun typische architectuur, en verdwenen een voor een. In die mate dat het vandaag zoeken wordt naar de laatste exemplaren voor het te laat wordt - of dreigt te worden, zoals in Denderleeuw. We starten alvast met een uniek maar helaas verdwenen exemplaar uit ons archief.
Difficile de ne pas les apercevoir, du moins à la glorieuse époque de la vapeur. Mais les temps ont changé, et faute d'entretien ou simplement par manque d'intéret pour ce patrimoine remarquable, ils ont presque tous disparu. Et donc nous partons à la recherche des quelques exemplaires qui ont survécu jusqu'à ce jour. Sans oublier ceux qui nous ont quitté, et pas toujours des moindres (ci-après).
|
Dit unieke geheel met twee cilindervormige waterreservoirs bovenop betonnen voetstukken bepaalde jarenlang het spoorweglandschap in het station Walcourt, hier op 25 juni 1994. Maar het stoomtijdperk was toen al bijna 30 jaar verleden tijd, op een paar jaarlijkse stoomritten naar Mariembourg na. Enig onderhoud van dit nochtans waardevolle patrimonium was er al geruime tijd blijkbaar niet meer bij. Reden genoeg dus om er komaf mee te maken, helaas.
Pendant des décennies, ce curieux réservoir du temps de la vapeur, comportant deux grandes cuves cylindriques, ponctua le paysage ferroviaire de la gare de Walcourt. Pourquoi ne pas avoir voulu classer cet ensemble unique? Quoi qu'il en soit, faute d'un entretien adéquat, on ne trouva rien de mieux que d'abattre ce remarquable vestige, table rase oblige, laissant ainsi un grand vide en la gare de Walcourt.
|
STEUNMUREN |
Murs de soutènement |
Doorgaans vrij discreet, en toch meer dan eens een essentieel onderdeel van de spoorweginfrastructuur. Je vindt ze langsheen het spoor, in een diepe uitgraving, langs een dalflank, vlak voor of na een tunnel, soms ook erbovenop. Zeker bij erosiegevoelige of minder stabiele grondlagen zijn deze steunmuren onontbeerlijk door het risico op afstorting of grondverschuiving. Soms ook om zo weinig mogelijk dure gronden te onteigenen of het impact van het spoorwegtracé op de aangelanden te beperken, zoals hier in het wijndorp DERNAU in de Ahrvallei, niet ver van Remagen aan de Rijn. Sommige zijn architectonisch ware pareltjes die je vergeefs zult zoeken langs recent aangelegde spoorlijnen en –baanvakken, waar grauw en zielloos beton vandaag de norm is. Veel van de ‘klassieke’ steunmuren krijg je overigens beter te zien van op de openbare weg, want op de trein rij je er straal voorbij, zonder iets te merken, dit in tegenstelling tot tunnels en grote viaducten. Wellicht een van de redenen waarom deze bouwwerken doorgaans bitter weinig aandacht krijgen, tenzij ze toevallig op een door treinfreaks gegeerd ‘fotopunt’ liggen.
STILLE GETUIGEN |
Témoins discrets |
Je ziet ze niet altijd, maar ze staan er wel. Zo goed als intact, deerlijk gehavend, of amper nog herkenbaar. Gerestaureerd, aan hun lot overgelaten of zo goed als gesloopt. Meer dan een eeuw lang heeft de uitbouw van de diverse spoorwegnetten zijn diepe maar niet onuitwisbare indruk in het landschap gekerfd. Maar terwijl de meeste oude spoorwegbeddingen en -tracés tot vandaag grotendeels zichtbaar blijven, al was het maar op luchtfoto's, en veel stationsgebouwen een nieuw bestaan kregen, doorgaans als woning, liep het minder goed af met de andere relicten. Zo vielen de meeste seinmasten, rolbarelen en laadportieken onvermijdelijk ten prooi aan de schroothandel. Anderzijds ontsnapten heel wat wachthuisjes aan de sloophamer, maar werden de vele seinposten recent het mikpunt van de niets ontziende sloopwoede van de netwerkbeheerder.
|
Meer dan eens kwamen wij dit alles tegen tijdens een of andere verkenningstocht. En ook al kregen ze evengoed een plaatsje in ons archief betekende dit nog niet dat ze meteen ook op deze website terechtkwamen, op enkele uitschieters na.
En dus starten wij dit hoopvolle jaar 2021 met de nieuwe rubriek 'Stille getuigen' die al deze discrete relicten hier evengoed een plaatsje wil geven, naast enkele items die voordien al opdoken in andere dossiers - en daar uiteraard blijven staan.
En dus starten wij dit hoopvolle jaar 2021 met de nieuwe rubriek 'Stille getuigen' die al deze discrete relicten hier evengoed een plaatsje wil geven, naast enkele items die voordien al opdoken in andere dossiers - en daar uiteraard blijven staan.
Encore présents, mais pas toujours visibles, Des fois intacts, sinon mutilés, voire méconnaissables. Restaurés, abandonnés à leur sort, ou encore quasiment détruits. Voilà le sort de toutes ces reliques que nous a légué le chemin de fer, qu'il soit national, régional ou local, primaire ou secondaire. Alors que les tracés abandonnés restent longtemps visibles, ne fut-ce que sur photo aérienne, et que de nombreuses gares sont transformées en commerce ou en habitation, il en alla tout autrement avec leurs accessoires: signaux, barrières, portiques, etc. Quant aux abris pour voyageurs, ceux-ci connurent des fortunes diverses, alors que les postes de signalisation, disparaissent à vue d'oeil depuis que le gestionnaire s'est lancé dans une campagne de table rase par trop aveugle. Quoi qu'il en soit, nous débutons cette année 2021 pleine d'espoirs avec cette nouvelle rubrique, regroupant tous ces témoins discrets découverts au fil de nos explorations. |
ONWAARSCHIJNLIJK? EN TOCH...
KUMTICH - In 2017, ruim 170 jaar na het instorten van de oudste spoorwegtunnel van het land, werden tijdens werken de resten ervan blootgelegd. Helaas werden ze, of wat daarvan overbleef, daarna weer toegedekt.
|
HODIMONT - Onverhoopt, zo niet onwaarschijnlijk, was de ontdekking van dit overblijfsel van een steunmuur van het een halve eeuw geleden opgeblazen viaduct op de verdwenen spoorlijn 39A Verviers-Battice.
|
HENNUYERES - Even onwaarschijnlijk was het opdelven van dit restant van het 25 jaar eerder afgebroken buurtspoorwegviaduct over spoorlijn 96 in maart 1978. Maar kort daarna werd het afgebroken...
|
Ci-devant quelques cas particuliers de découvertes inattendues de vestiges d'ouvrages d'art jugés disparus depuis bien longtemps déjà.
Chaque vue contient un lien vers le dossier concerné pour plus d'explications.
Chaque vue contient un lien vers le dossier concerné pour plus d'explications.
Duikers |
Ponceaux & Dalots |
Op zoek naar de meest discrete 'kunstwerken' op al dan niet verdwenen spoorwegtracés, al kom je ze daar in zowat alle afmetingen tegen, van het kleinste kruipgat tot de heuse gang waarin je zowat rechtop kunt lopen - was het niet van die natte voeten... Daal met ons mee in de duistere wereld van de vergeten duikers.
Des plus discrets des 'ouvrages' d'art, il y en a pour petits et grands, mais n'oubliez pas vos bottes.
Descendez avec nous dans le monde obscur des dalots oubliés.
Descendez avec nous dans le monde obscur des dalots oubliés.
Schuilhuisjes |
Aubettes |
Die vind je nog wel op een of ander perron dat thans nog bediend wordt, maar daar gaat het niet meteen om. Wij zochten en vonden enkele van die schuilhuisjes als laatste getuige van een al lang verdwenen buurtlijn of een verlaten spoorwegtracé.
Nous les trouvons principalement comme dernier témoin d'une ligne vicinale dont le tracé en accotement a disparu depuis longtemps déjà.
Ooit was daar een brug... |
Ouvrages disparus... |
Over of onder het vroegere spoor, afgebroken of opgevuld, al dan niet verdwenen.
Soms is het vergeefs zoeken, soms sta je er plots voor, of toch voor de resten ervan... |
Démolis ou enterrés, dès fois il en reste quelque vestige. Quant à les retrouver... |
Stille getuigen in Condroz (lijn 126)De opbraak van lijn 126 tussen Marchin en Ciney liet onderweg heel wat resten liggen van de verdwenen spoorexploitatie. Bewust, denken we, want de opeenvolging maar vooral de afwisseling van deze ‘stille getuigen’ laat vermoeden dat men naast dit geasfalteerde tracé een soort openluchtmuseum van lijn 126 wilde creëren, maar dan zonder de essentie ervan, de spoorlijn zelf. Of als een of andere ‘boetedoening’ voor het uitbreken van deze spoorlijn? Zielig, als je het ons vraagt, gezien de staat van ontbinding van een paar achtergelaten spoorcoupons, zoals deze in Havelange. Al heeft men totnogtoe de eerlijkheid gehad om daar geen restanten van elders aan toe te voegen.
|
De drie omringende foto's vlakbij de vroegere stopplaats Vyle-et-Tharoul (22 maart 2012)
|
Le démontage de la ligne 126 laissa en place un certain nombre d'appareils auxiliaires de l'exploitation ferroviaire. C'est comme si l'on voulait en faire une sorte de musée en plein air, mais alors sans l'acteur principal, la voie elle-même, enlevée sans plus au profit de l'asphaltage total, si ce ne sont quelques coupons de voie ça et là, la plupart en bien piteux état, comme c'est le cas à Havelange (ci-contre).
|
EN VERDER...
Ronse - eenzame telegraafpaal naast de Viermaartlaan in Ronse, als laatste zichtbare getuige van spoorlijn 83 uit Kortrijk waarvan
de bedding hier compleet overwoekerd is (23 februari 2018). |
Buvrinnes - vergeten seinbaken in het Bois le Comte, naast de
oude bedding van lijn 110 uit Piéton (3 maart 2010) |