|
duik mee in heden en verleden
Buurtspoor over het water
Vieilles Forges (Champlon) 
uit ons archief
de tramterminus te Heusy 
29 april 1969
enkele recente thema's... |
einde van een icoon
het afgebroken station Tertre 
de vergeten spoorlijn
van Ronse naar Frasnes 
de buurtspoorwegstelplaats Tiège
de Duitse grens over:
van Welkenraedt naar Aachen 
|
VIADUC DU CARAMEL
DE TUNNEL VAN FOUHREN (L)
|
STELPLAATS BASTOGNE
VAN COMINES NAAR KOMEN
|
VERGETEN BUURTSPOOR in NEUFVILLES
|
|
VESTIGIA
VENNBAHN
VERGETEN SPOREN
STILLE GETUIGEN
VERVALLEN STATIONS
BRUGGEN & VIADUCTEN
SEINHUIZEN
GOEDERENLOODSEN
OUDE KANALEN
|
Het gedetailleerde overzicht van de verschillende dossiers op onze website
vind je nu in de rubriek 'Welkom'
Tussenstand |
Af en toe, doorgaans om de maand, soms langer, maken we een balans op van de voorbije weken,
en krijg je weleens een glimp van wat je binnenkort mag verwachten. Wil je daar meer over weten? Ook over het wel en wee van Railations? Lees dan onze 'tussenstand' van 19 mei 2022 |
Logboek |
|
28-6-2022 12-6-2022 6-6-2022 1-6-2022 16-5-2022 7-5-2022 29-4-2022 25-4-2022 18-4-2022 8-4-2022 6-4-2022 24-3-2022 22-3-2022 18-3-2022 13-3-2022 6-3-2022 24-2-2022 12-2-2022 10-2-2022 4-2-2022 24-1-2022 21-1-2022 14-1-2022 8-1-2022 6-1-2022 26-12-2021 24-12-2021 19-12-2021 16-12-2021 13-12-2021 6-12-2021 2-12-2021 30-11-2021 27 & 20 -11-2021 16-11-2021 14-11-2021 10-11-2021 9-11-2021 6-11-2021 3-11-2021 2-11-2021 29-10-2021 22-10 & 16-10-2021 13-10-2021 10-10-2021 9-10-2021 6-10-2021 3-10-2021 23-9-2021 18-9-2021 14-9-2021 11-9-2021 4-9-2021 29-8-2021 19-8-2021 16-8-2021 13-8-2021 9-8-2021 3-8-2021 1-8-2021 26-7-2021 16-7-2021 12-7-2021 4-7-2021 23-6-2021 11-6-2021 2-6-2021 25-5-2021 23-5-2021 20-5-2021 14-5-2021 4-5-2021 3-5-2021 29-4-2021 24-4-2021 19-4-2021 19-4-2021 13-4-2021 7-4-2021 1-4-2021 23-3-2021 21-3-2021 18-3-2021 16-3-2021 14-3-2021 9-3-2021 2-3-2021 20-2-2021 17-2-2021 13-2-2021 11-2-2021 6-2-2021 1-2-2021 29-1-2021 22-1-2021 19-1-2021 16-1-2021 9-1-2021 7-1-2021 4-1-2021 1-1-2021 |
Zijn einde was onafwendbaar, en toch bleven we hopen... Requiem voor het verdwenen station Tertre. Vandaag een dubbel thema: de gewezen stelplaats Tiège, vlakbij Spa, en in 1969, aan het andere uiteinde van deze 70 jaar geleden opgedoekte buurtlijn (juni 1952), het eindpunt Heusy van het voormalige trambedrijf van Verviers (uit ons archief), Eindelijk weer eens een avontuurlijke verkenning, nu in het hart van het Ardense woud. Plompverloren, ver van de bewoonde wereld: de vergeten brug over de Wamme bij Champlon. Met dank aan een van onze (ijverige) correspondenten. Ditmaal een écht vergeten stuk spoorlijn: lijn 86 tussen Ronse en Frasnes-lez-Anvaing, waarvan het spoor - alle doemberichten ten spijt - er al meer dan 20 jaar verlaten bijligt, nog steeds! Van onze correspondent ter plaatse. Met de even turbulente maar vroeger al beschreven geschiedenis van de 'vertakking Ronheide' tussen de lijnen 37 en 24A om dit hoofdstuk 'Welkenraedt-Aachen' in schoonheid af te sluiten, inclusief de saga van de VIER Buschtunnels. Een wispelturige staatsgrens, met in nog geen 40 jaar drie verschillende grenspunten op spoorlijn 37 - tussen Welkenraedt en Aachen - en daar doorheen een nooit afgewerkte paralleltracé dat de Buschtunnel overbodig had moeten maken. Terug naar een verleden met overal langs het spoornet nog van die sfeervolle seinhuizen - hier het verdwenen seinhuis van Halle De turbulente geschiedenis van de grenslijn tussen Welkenraedt en Aachen in een notendop, toegespitst op de infrastructuur. Vandaag het verdwenen grensstation Herbesthal en de vorige versies van de Hammerbrücke. Wordt vervolgd. Nog steeds op ons verkenningslijstje, maar toch voldoende documenten gevonden: de stelplaats Bastogne Een kort stukje buurtspoor met 4 rails dat al meer dan een halve eeuw staat te roesten, vlakbij het spoorwegstation van Mol Even terug naar Haspengouw, vlakbij Tienen, met het thans verdwenen wachthuisje van St-Katelijne-Houtem, op de voormalige buurtlijn uit Vossem en Beauvechain. Van de ene verrassing naar de andere: verborgen in de bosjes, totaal onzichtbaar van op afstand en zelfs van dichterbij, wat overblijft van de kanalendriehoek tussen het oorspronkelijke kanaal Mons-Condé.en het kanaal Pommeroeul-Blaton. Ons derde bezoek aan de voormalige stelplaats Lasne bracht dan toch enig uitsluitsel: de loodsen zijn inmiddels wel afgebroken, maar het ziet ernaar uit dat het verlaten stationsgebouw wellicht zal mogen blijven... En ja, ook al viel op de site van Malmaison niet meteen iets belangwekkends te zien, togen we dan toch op weg langsheen het verdwenen kanaaltracé, verbeten op zoek naar een hypothetisch overblijfsel. Niet helemaal tevergeefs... Even voor de grenspost Hensies op de E19 ligt de site van de voormalige sluis van Malmaison op het eveneens verdwenen kanaal van Mons naar Condé - een site vol verrasingen, zoals je binnenkort zult ontdekken. Terug naar West-Vlaanderen, met de buurtspoorwegstelplaats Geluwe, vandaag nog in dienst als busgarage. Ditmaal geen oud station of voormalige spoorlijn uit ons archief. Een sluizencomplex op een kleine rivier, een verlaten kanaal en een bouwvallig sashuis als eenzame getuige van het allereerste kanaal (60 ton) tussen Brussel en Charleroi. Vijf jaar geleden gingen we op zoek naar de verlaten tunnel van Fouhren, bij Vianden (L). Zelfs dat er in die tijd plannen gesmeed werden om hem zonder meer te... asfalteren! Maar waarom alles nog steeds is zoals toen zul je hier gauw merken. Een selectie uit een nieuwe reeks foto's uit 2011 (dank aan Tux) liet ons toe het dossier Neufvilles nog wat meer te stofferen We blijven nog even bij de oudste stelplaatsen van de NMVB, vandaag met deze van Poulseur, op normaalspoor nog wel. Uit ons archief: het station Zwevegem in 1986, als laatste van dit type, en sindsdien zonder meer gesloopt Pal op de rand van het Haspengouwse leemplateau, het thans bewoonde buurtstation van Beauvechain (Bevekom) Neufvilles: wat overbleef van de industriële spoorverbinding naar de steengroeve van Clypot tot slot van dit hoofdstuk. We trekken nog een eindje verder, tot de voormalige overweg ter hoogte van Neufvilles-Village. Het eindstuk volgt binnenkort. Wat laat in het nieuwe jaar, maar wat wil je... We starten in schoonheid met een van de oudste stelplaatsen van het buurtnet. Tussen oud en nieuw, verder op verkenning langs de oude buurtlijn in Neufvilles. We gaan een halve eeuw terug in de tijd, met het ondergelopen baanvak van lijn 132 tussen Silenrieux en Cerfontaine, dat in 1970 de duimen moest leggen met het oog op de aanleg van de stuwmeren op de Eau d'Heure. Vanuit Oostmalle ging één buurtlijn tot Broechem, met in Zandhoven een kleine stelplaats waarvan nog één gebouw rechtstaat. Een van de weinige stelplaatsen in de provincie Antwerpen waar nog gebouwen uit het buurtspoortijdperk rechtstaan: Oostmalle. In afwachting dat onze tekenaar het gevraagde plannetje afwerkt krijg je van ons nog enkele historische beelden van de overweg met 4 rails tussen het NMBS-station en het dorp van Neufvilles. Het heeft lang geduurd eer we alle onderdelen op een rij hadden en helemaal rond waren, maar ze staat er nu: de oude grensverbinding tussen Comines/Komen en het Franse Comines (dank u Sinterklaas) Na de reeks over nog aanwezige en recent afgebroken wachtzalen op de perrons volgt nu wat overblijft aan perronhuisjes. Enkele kanttekeningen over de aanpak van onze webstek naar aanleiding van 9 jaar 'Railations' Terug van weggeweest (op deze website): de oude buurtspoorwegstelplaatsen Châtelet en Gosselies. Na het (bondig) historisch overzicht maken we ons nu op om vanuit het station Neufvilles het in 2011 uitgebroken buurtspoorwegtracé te verkennen. Daar dit dossier uiteindelijk groter is gebleken dan aanvankerlijk voorzien vind je het voortaan terug op een gloednieuwe pagina, geheel gewijd aan vergeten buurtsporen. Na Overhespen, Tienen en Fexhe-le-Haut-Clocher blijven we nog een tijdje in Haspengouw, vandaag met de stelplaats Jodoigne. We laten Frankrijk nog niet los, nu met de 10 jaar geleden opgedoekte regionale spoorlijn van Sarreguelines naar Bitche in de Lorraine (Lotharingen) (thans Région Grand-Est). Uit ons archief: seinpost 35 en een brugpijler van de voormalieg buurtlijn van Fexhe-le-Haut-Clocher naar Tongeren, allebei begin deze eeuw afgebroken bij de aanvang van de werken voor de HSL naar Liège. Voor het tweede luik over de oude wachtzalen zijn we in ons archief op zoek gegaan naar zij die recent werden afgebroken, waaronder de merkwaardige en wellicht unieke wachtzaal van Viane-Moerbeke, helaas. We blijven in Henegouwen, ditmaal op zoek naar de zo goed als onvindbare stelplaats Quevaucamps (februari 2020). Het merkwaardige noodlot van de buurtspoorweg tussen het station, het dorp en de steengroeven van Neufvilles. Het bizarre buurtstation en het vergeten stukje meterspoor naast het NMBS-station van Neufvilles kwamen vroeger al ter sprake. Dezer dagen leggen we de laatste hand aan een uitgebreid verslag over dit unieke tracé en de bijhorende buurtspoorwegsite. De meeste zijn intussen verdwenen, maar wij zijn naarstig op zoek naar het handvol overlevenden. We hebben het hier over de oude wachtzalen die je destijds in vrijwel elk station op het tweede perron zag staan. In afwachting dat de herfstkleuren stilaan doorbreken grijpen we nog even terug naar onze vroegere verkenning doorheen de vallei van de Wiltz en haar verlaten spoorwegtunnels. Twee jaar geleden werd de regionale spoorlijn Lille-Comines(France) - vlakbij de Belgische grens.- zonder meer opgedoekt. De stelplaats Lesve, halfweg tussen Namur en St-Gérard, diende eerst voor de buurtspoorweg, daarna voor de vervangbussen, en is grotendeels intact gebleven, maar maakt sinds begin deze eeuw deel uit van het naastliggende houtbedrijf. Uit ons archief: het in 1994 afgebroken goederenmagazijn van Moorsel op ex-lijn 61 (Leireken) - een droevig lot dat helaas de meeste gelijkaardige gebouwen bedreigt, in het bijzonder langs de vandaag nog bereden spoorlijnen Behalve aan de stelplaatsen waren NMVB-stations eerder zeldzaam, maar in de Luikse Condroz vonden we er toch een drietal: Anthisnes, waar tal van steengroeven aangesloten waren, Nandrin (momenteel te koop) en St-Séverin (recent afgebroken). Geen gewone viaduct, deze Viaduc de Recoumène in de zuidfranse Cevennes. Meteen de laatste in onze zomerreeks. Nee, we vergeten ze niet. Terug naar West-Vlaanderen met de voormalige buurtspoorwegstelplaats Leke Dubbel troef op deze 14 september: ons vijfde en voorlaatste merkwaardige kunstwerk in Zuid-Frankrijk, het 'Viaduc de Garabit', en de onwezenlijke drukte in het station Marvejols op 17 juli 2007, op dezelfde 'Ligne des Causses' (Neussargues-Béziers). Een toevallig bezoek aan het station Tienen (meer dan 4000 reizigers per werkdag) leverde ons een onverwacht fotoverslag op van de hallucinante toestanden in het perrongedeelte naast het stationsgebouw. Oordeel zelf... Wees gerust, ze zijn er nog allemaal. Hier komt nummer vier in onze reeks Zuid-Franse viaducten, het 'Pont Séjourné' aan de voet van de Pyreneeën. Begin 2018 verkenden we de vergeten grenslijn van Herseaux naar het Franse Wattrelos - de verbeterde versie vind je hierbij. Ons derde zuidfranse viaduct is dat van de Rochers Noirs boven de gorges de la Luzège, ditmaal in het departement Corrèze. We sleutelen verder aan onze grensovergangen naar de Franse Nord - vandaag de verdwenen grensbaanvakken van Bléharies naar Maulde-Mortagne en van Rumes naar Bachy Goed bekend bij fervente elastiekspringers: de 'Pont du Saut de la Mariée' bij Guillaumes (Alpes Maritimes) We hebben zes merkwaardige viaducten uit Zuid-Frankrijk geselecteerd die de komende weken een voor een aan bod zullen komen. De foto's dateren van de jaren 1980 tot 2003 maar zijn nog steeds actueel. Voor elk van hen is een beknopte duiding voorzien. Eerste in de rij is het viaduct bij Castillon, in de Alpes Maritimes. Op deze spoorlijn rijden dezer dagen per uitzondering ook reizigerstreinen - een fata morgana? Meer bij deze foto uit ons archief. De voormalige buurtspoorwegstelplaats Warzée is de enige overlever van de Luikse Condroz, zij het als busdepot voor de TEC. Vandaag vind je hier een buitenbeentje: een industriële grensspoorlijn uit de Franse Nord, van Anzin (bij Valenciennes) naar Péruwelz, waarop destijds ook reizigerstreinen reden - een dossiertje uit 2018, zij het met enkele nieuwe foto's. Quiévrain-BlancMisseron, op amper 8 km in vogelvlucht van Roisin-Autreppe, en ooit de belangrijkste grensovergang tussen België en Frankrijk. Vandaag een grotendeels dichtgegroeid hiaat van amper 2 km op dit voormalige internationaal traject.
Zeven jaar geleden verkenden we de oude grensovergang van Roisin-Autreppe naar Bavay, in een uithoek van de Haut-Pays (bij Mons). Een paar blitzbezoeken later maakten wij een nieuwe versie, met meer foto's van dit mooie tracé door de schilderachtige vallei van de Grande Honnelle, als aanzet tot een nieuwe pagina over de vergeten grensovergangen naar de Franse Nord. Van de Ardennen naar Haspengouw, met het wel en wee van het buurtstation Overhespen, nu eens in de provincie Luik (jawel), dan weer in (Vlaams) Brabant, en vandaag na veel vijven en zessen een doordeweekse frituur. We blijven nog even op de lange buurtlijn naar Bastogne met de brug van Ste-Ode (Lavacherie/Amberloup), de laatste van vier identieke metalen bruggen over de Ourthe. In Ecaussinnes staat het grootste viaduct van de buurtspoorwegen, ook al werd het door de NMVB nooit als dusdanig gebruikt! Twee weken later dan gepland, maar meteen het slotstuk van deze nieuwe versie van ons dossier Nivelles-Soignies. Hoeveel waardevol patrimonium verdween niettemin onder de sloophamer, zoals hier in Walcourt? Die tel zijn we al lang kwijt. Wij gaan verder op zoek naar oude buurtspoorwegstelplaatsen - deze van Manhay is nu nog in gebruik als busdepot Ook van de buurtspoorwegen vind je soms een stukje spoor terug, of zelfs een heel baanvak, zoals tussen Dalhem en Mortroux Nivelles-Soignies, twee maand na onze vorige aflevering (La Rocq): de bocht van Feluy, mythe, spooktracé of realiteit? Twee bruggen kort bijeen bij Houmont, op de oude buurtlijn van Marche naar Martelange, ooit de langste van de buurtspoorweg. Morialmé (Minières) - een onwaarschijnlijk verhaal en een onmogelijke ligging? Kom nou, overtuig jezelf en ontdek met ons de oude spoorwegtracés rondom deze al lang vergeten site. We keren ruim 40 jaar terug in de tijd, naar wat toen al een restant was van de industriële buurtlijn naar de steengroeven van Neufvilles die nog geen 10 ,jaar geleden werd uitgebroken. Ontdek de mooie stelplaats Quévy, destijds de draaischijf van het lokale buurtnet in dit overwegend agrarisch gebied vlakbij de Franse grens. Vandaag is deze site vrij goed bewaard en zo goed als volledig. Waar precies lag Morialmé (Minières), het eerste eindstation van spoorlijn 135? Wij gingen alvast ernaar op zoek, oude kaarten in de hand, en vonden niet één maar twee verschillende locaties. Op deze 19 april konden wij het niet laten. Precies drie jaar geleden, bij prachtig helder lenteweer, trokken we naar Sourbrodt, op zoek naar de laatste resten van de Vennbahn. En of het de moeite was! Meer nog dan de lange tunnel van Ste-Cécile/Conques spreekt de diep verzonken tunnel van St-Médard allicht tot de verbeelding, althans voor wie hem van de westkant wil benaderen - wat ons toen helaas niet gelukt is! Op zoek naar de meest discrete 'kunstwerken' op al dan niet vergeten spoorwegtracés. Daal met ons mee in de duistere wereld van de vergeten duikers. Op lijn 135 trekken we verder, van Froimont naar Morialmé, en naderen stilaan het eindpunt - maar wélk eindpunt dan wel? Pas in de volgende aflevering lichten we een tip van de sluier en krijg je hierover meer duidelijkheid. Sinds onze verkenning op het Wilgenveld in Halle, in 2013, is wel een en ander veranderd. Hoog tijd dus om de nieuwe toestand onder de loep te nemen en dit 8 jaar oude item over de oude spoorlijn naar Edingen grondig af te stoffen. Terug naar onze oude stelplaatsen, ditmaal eindelijk nog eens in Oost-Vlaanderen, met de voormalige stelplaats Oudenaarde. Dan toch een oude spoorlijn bij het kasteel van La Rocq? En welk verband met het buurtspoorwegproject Nivelles-Soignies? Intussen hebben we op de oude spoorlijn 135 de halte Froimont bereikt, op 3 km van het gelijknamige gehucht. In ons archief vonden we een ietwat surrealistische foto: een rolbareel zonder overweg aan het station Adinkerke, nu De Panne. Voorbij La Gratière, waar de grondwerken voor de buurtlijn uit Nivelles gestopt zijn, trekken we verder langs het kanaal, waarlangs het tracé zelf nooit werd doorgetrokken, maar vlakbij het kasteel van La Rocq wel een brug over de Samme gebouwd werd. Vorige week (opnieuw) verkend: het spoorwegtracé tussen Fraire en Froimont op de oude lijn 135 Walcourt-Morialmé. Tussen alle andere items door, zoals het lot van industrielijn 260 in het Pays Noir, zetten we niet zo ver daarvandaan onze verkenningstocht langs de oude lijn 135 gestaag verder, met vandaag het nog steeds aanwezige stationsgebouw van Fraire. Amper 3 weken na onze jongste verkenningstocht konden we het echt niet laten. Verder onderzoek van het onvoltooide tracé van de buurtlijn Nivelles-Soignies langs de vallei van de Thines bracht ons alvast een paar nieuwe vondsten en heel wat nieuwe foto's. De allerlaatste sporen in en rond spoorwegwoestijn Trazegnies vind je op de voormalige stelplaatssite van de buurtspoorwegen. Zopas hebben we enkele stille getuigen opgeroepen, nu van (ei zo na) verdwenen bruggen, over of onder het verdwenen spoor. We trekken verder langs de Ruisseau de Fairoul, op het schilderachtige baanvak naar Fraire van voormalige spoorlijn 135. Terug in de tijd, in 1970, met een opmerkelijke overbrugging in Châtelineau, op het al bij al schilderachtige tramnet van Charleroi. Een van onze eerste dossiers, Nivelles-Soignies (2013), was na bijna 8 jaar aan een grondige herwerking toe, niet in het minst als gevolg van enkele recente vondsten (zie ook: 'Stille getuigen'). Liever dan overwegend saaie tekst hebben we nu ingezet op een rijkelijk geïllustreerd beeldverslag, inclusief een aantal heel recente foto's en een licht bijgewerkt tracéplan. Het 2e deel volgt later. Ook oude kanaaltracés en verlaten kanalen hebben hun stille getuigen, niet in het minst langs het kanaal Brussel-Charleroi. Hersenspinsel of realiteit? Dat vroegen wij ons ook af na de 'ontdekking', op een 19e eeuwse topografische kaart, van een verdwenen en vergeten spoorwegtunnel op de toenmalige lijn 135 bij Vogenée. En dus onderzochten we de mogelijkheid ervan... Een reeks stille getuigen langsheen het opgebroken en geasfalteerde deel van spoorlijn 126 (Statte-Ciney). Als allereerste spoorlijn van het netwerk rond Florennes diende lijn 135 als kapstok voor de verdere uitbouw van dit knooppunt, al bleef ze zelf de hele tijd aan de zijkant, en slechts bereikbaar via een omweg. Toch is het baanvak Walcourt-Rolssignol uit 1848 vandaag nog steeds in dienst, zij het als onderdeel van de in 1970 omgelegde spoorlijn 132 naar Mariembourg en verder. Uit ons archief: waar vind je nog kleine stopplaatsen zoals destijds Veldegem die hooguit een paar keer per dag bediend worden? Nog even terug naar de vallei van de Sennette, tussen Clabecq en Ecaussinnes, voor een heuse opeenvolging van stille getuigen langs de verlaten bedding van deze voormalige spoorlijn. Waarom staat dit overweghuisje zo ver weg van spoorlijn 89, tussen Anzegem en Vichte? Om het nieuwe jaar waardig in te luiden, onze rubriek 'Stille getuigen', op zoek naar de meest discrete restanten van wat ooit was. |
Nog meer terug in de tijd? Zie onderaan de Welkompagina