Railations
  • HOME
    • Welkom
    • Info
    • Nieuws & Update
    • Tussenstand
    • Lijnnummers
    • Uit ons archief
    • Accueil
  • VESTIGIA
    • Vergeten sporen >
      • Laatste eindjes
    • Vennbahn
    • Vervallen stations
    • Spookstations
    • Oude spoorweggebouwen
    • Bruggen & Viaducten
    • Stille getuigen
  • TUNNELS
    • Ardennen
    • Senzeille
    • In en rond Huy
    • Plateau van Herve
    • Langs de Vesdre
    • Tunnels over de grens
    • Tunnels Wiltzvallei
  • SPOORWEGSITES
    • Verviers-Battice >
      • Verviers-Battice (FR)
    • Hermanmont
    • Lommersweiler
    • Vertakking Melle
    • Tunnel Keizersberg
    • Rechte Moselstrecke
    • Onder de Vogezen door
    • Tunnels boven de Albarine
    • Artouste
  • OUDE TRACÉS
    • Spoorwegknoop Florennes >
      • Walcourt-Morialmé
      • Ermeton-Senzeille
    • Gouvy-SanktVith >
      • G-SVith tussen het puin
    • Zelzate
    • Clabecq-Ecaussinnes
    • La Louviere-Bascoup
    • Pays Noir >
      • Trazegnies-Luttre
      • Jumet-Courcelles
      • Jumet-Marchienne
    • Borinage >
      • Hensies-Bernissart
    • Merkwaardige tracés >
      • Baulers-Manage
    • Maastricht-Vaals
    • CFD Lozere
    • Spooklijn langs de Tarn
    • Spoleto-Norcia >
      • Valnerina
  • GRENSLIJNEN
    • De Duitse grens over
    • De Preuswaldroute
    • Weelde-Baarle
    • naar de Franse Nord
    • Ardennen & Gaume
    • Buurtspoor over de grens
  • BUURTSPOOR
    • Stelplaatsen NMVB >
      • Stelplaatsen VL-Brabant
      • Stelplaatsen West- en Oost-VL
      • Dépôts vicinaux Wallonie - Hainaut
      • Dépôts Namur & Brabant Wallon
      • Dépôts Liège & Luxembourg
      • Verdwenen stelplaatsen
    • Stations buurtspoor
    • Buurtspoor over het water
    • Vergeten buurtspoor
    • Nivelles-Soignies
    • Nivelles-Virginal >
      • Virginal-BLComte/Rebecq
    • Bohan
    • Citadelle Namur
    • naar Martelange
  • KANALEN
    • Kanaal Ieper-Komen
    • Kanalen in de Borinage
  • REGIO
    • Regiospoor Benelux
    • Regiospoor FR
    • Regiotrein door Frankrijk

OUDE STELPLAATSEN IN VLAANDEREN



VLAAMS-BRABANT

Anciens dépôts vicinaux en Région Flamande


LEERBEEK - OVERIJSE - ST.JORIS-WEERT - ZICHEM - EZEMAAL - TIENEN - AARSCHOT - HAACHT -  DIEGEM - LONDERZEEL - HUMBEEK - ST-KWINTENS-LENNIK
KESSEL-LO - TREMELO - GRIMBERGEN​

Leerbeek
Foto
LEERBEEK - op 20 augustus 1972 rijdt een tram uit Lennik de stelplaats binnen; het einde is nabij - links het restspoor op de buurtlijn naar Ninove
​​
​
​Precies een halve eeuw geleden, kort na middernacht op 2 september 1972, reed de laatste ‘Lennik’ de stelplaats Leerbeek binnen. Later op de dag zouden deze rijtuigen leeg terug naar Brussel rijden, meteen het einde van de lijn Brussel-Leerbeek die al in 1888 geopend werd als onderdeel van de buurtlijn naar Edingen, de tweede rond Brussel en een van de oudste van de NMVB.
Oorspronkelijk lag haar stelplaats ongeveer halfweg, in St-Kwintens-Lennik (zie onderaan), maar toen in 1910 de dwarslijn Halle-Ninove tot stand kwam werd Leerbeek het zenuwcentrum als kruispunt van beide Pajotse lijnen. Toch zou de ‘boerentram’ uit Brussel in de volksmond steeds ‘de Lennik’ blijven. Inmiddels was het buurtnet rond Leerbeek vanaf de late jaren 50 bijna volledig weggedeemsterd: naar Edingen en Ninove in 1959, naar Halle in 1966, al bleef de lijn uit Brussel nog jarenlang een heuse sterkhouder. Tot het luisterrijke afscheid op de avond van 1 september 1972, laatste dag van de spoorexploitatie. Waarna de bussen, die de voorbije dagen almaar talrijker werden in de stelplaats, het rijk voor zich alleen hadden.
Il y a exactement 50 ans que, le 2 septembre 1972 aux petites heures, le dernier convoi vicinal rentra au dépôt de Leerbeek, mettant ainsi un terme à l'exploitation ferroviaire de la ligne Bruxelles-Leerbeek, ouverte en 1888 et dernière survivante de la ligne Bruxelles-Enghien, une des premières du Brabant et de la jeune SNCV. Toutefois, ce n'est qu'en 1910 que le dépôt de Leerbeek fut créé, en remplacement de celui de St-Kwintens-Lennik (voir au bas de la page), lors de l'ouverture de la ligne transversale de Halle à Ninove. En 1959, le noeud vicinal de Leerbeek fut amputé de ses branches vers Enghien et Ninove, suivi de celle de Halle en 1966. Jusqu'au dernier jour d'exploitation vicinale, le 1er septembre 1972, laissant le champ libre aux bus de substitution.
​
​
de laatste dagen  ​(derniers jours)
Foto
LEERBEEK - de grote remise heeft het typische binnenzicht van de 'vicinal' min of meer bewaard, maar dient vooral als onderkomen voor de bussen op de voormalige buurtlijnen, zoals de in 1966 verdwenen elektrische dwarslijn naar Halle (1 september 1972)​
Foto
LEERBEEK - een elektrisch motorrijtuig rangeert op het restspoor richting Halle - links het thans verdwenen elektrisch onderstation, rechts het tracé van de oude buurtlijn naar Edingen (31 augustus 1972)
Foto
LEERBEEK - ​'s nachts en in het weekend is de sporenbundel grotendeels gevuld met lange piekuurkonvooien (20 augustus 1972)
Foto
Foto
LEERBEEK - overdag zijn de meeste trams echter naar Brussel en is de sporenbundel beschikbaar voor allerlei maneuvers met dienstrijtuigen (links op 24 juni 1968) - op vrijdag 1 september 1972 wordt echter opgeruimd en vertrekken de laatste dienstwagens richting Brussel
​                                                 - let op het thans verdwenen waterreservoir, discreet weggemoffeld achter de grote remise ​​

​Leerbeek vandaag
Foto
15 december 2017
les vues ci-devant, la plupart réalisées les derniers jours d'exploitation, illustrent différents aspects du dépôt d'alors et de l'exploitation ferroviaire
Foto
Sindsdien werden aan weerskanten van de grote remise het elektrische onderstation en het waterreservoir afgebroken, en op de voormalige sporenbundel een onderhoudswerkplaats gebouwd, uiteraard voor de bussen. De remise zelf werd wel als dusdanig behouden, maar bijna volledig vernieuwd. Zelfs het typische fronton moest er helaas aan geloven. Alleen de zijgevel aan straatkant herinnert nog aan het buurtspoorwegverleden (hieronder rechts), gelijk met het schitterend gerestaureerde buurtstation aan de Edingsesteenweg en zijn mooie luifel rechtover de asfaltvlakte op de vroegere perrons (boven rechts).
Foto
Foto
Depuis, le château d'eau et la sous-station électrique, de part et d'autre de la grande remise, ont disparu, et cette dernière profondément renovée, ne laissant intacte qu'une des façades de l'époque vicinale. A cette occasion, la gare vicinale fut magnifiquement restaurée, y compris le bel auvent du côté des anciens quais d'embarquement, dûment goudronnés.​

​Geen busdepot (meer), geen parking, geen supermarkt, maar een heuse vijver, daar waar vroeger de sporenbundel lag van de stelplaats Overijse, op de buurtlijn op normaalspoor uit Groenendaal. De twee loodsen werden ingekort en verbouwd in functie van de horecazaak die rond 2011 haar intrek nam in het modern ogende hoekige gebouw dat zijn locatie niet onder stoelen of banken steekt. Deze verving in de jaren 30 het oorspronkelijke station in onvervalste buurtspoorwegstijl, wellicht bij de invoering van busexploitatie - toen al.
Foto
Foto
Overijse
Foto
Foto
OVERIJSE (15 december 2017) - de oude loodsen staan er nog, maar hebben heel wat verbouwingen ondergaan (hiernaast foto Streetview uit 2009)

Sint-Joris-Weert
Foto
Foto
Foto
​​Toujours complet et quasiment intact, le dépôt de St-Joris-Weert, occupé par un marchand de combustibles, hormis la remarquable gare vicinale, en face de celle de la SNCB.
Een vrijwel 'complete' stelplaats, niet gemakkelijk te vinden in Vlaanderen. Deze van St-Joris-Weert, op een boogscheut van Archennes (in Waals Brabant), is zo goed als intact en al decennia in gebruik door een lokale brandstoffenhandelaar, op het merkwaardige stationsgebouw na, pal rechtover dat van de NMBS (foto's 2008, 2009 en 2016).​​
Foto

Zichem
Foto
Stelplaats Zichem op 25 april 1995
Foto
...en op 14 februari 2002
Foto
De stelplaats ZICHEM lag aan het uiteinde van de buurtlijn uit Mol en Eindhout die al in 1949 werd opgegeven. Begin 2002 stonden de meeste gebouwen er nog. Later werd echter het waterreservoir annex magazijn afgebroken, de loodsen opgeknapt en de site volledig heringericht als containerpark. Het stationsgebouw (23 mei 2009) is vandaag nog steeds in goede toestand en bewoond.

Début 2002 l'ancien dépôt de Zichem était quasiment intact, mais depuis le château d'eau a été démoli, alors que les remises ont été restaurées et l'emplacement réaménage comme centre de tri. Côté rue, la gare vicinale est aujourd'hui tounjours habitée.


Ezemaal
Foto
De stelplaats EZEMAAL​ lag op de buurtlijn van Jodoigne naar Overhespen/St-Truiden en werd kort na WO II verlaten. Vanaf 1959 moest het emplacement geleidelijk plaats ruimen voor een nieuwe woonwijk. Alleen het stationsgebouw staat er vandaag nog (4 december 2016).​​
Foto
Du dépôt de Ezemaal sur la ligne de Jodoigne à Overhespen, abandonné au lendemain de la dernière guerre, ne subsiste aujourd'hui que le bâtiment de la gare vicinale.
​

Tienen
Foto
​

​Tot einde 1961, twee jaar na de laatste reizigersdienst (uit Hamme-Mille), reden vanuit de stelplaats Tienen nog authentieke dieseltractoren voor het slepen van zware bieten- en pulptreinen naar/van de Tiense suikerfabriek, zowel vanuit Nethen en Meldert als vanuit Overhespen en verder, zij het enkel nog in de 3-4 laatste maanden van het jaar. Pas in de lente van 1962 werd het lot van deze laatste goederendienst met typische NMVB-bakwagens officieel bezegeld, al werden de laatste restanten pas in 1965 opgeruimd.

​Het buurtstation en de twee loodsen, achter het NMBS-station, zijn thans beschermd als monument en dienden enkele jaren geleden nog als stelplaats voor bussen van De Lijn. Andere dienstgebouwen zijn al langer verdwenen. Merk op dat het buurtstation (hiernaast op 25 september 2013) identiek dezelfde is als dat van Kessel-Lo en het thans verdwenen gebouw van Chastre.
Foto
TIENEN - de oude buurtspoorwegloodsen, en links in de verte het oudste stationsgebouw van het Belgische spoorwegnet (4 december 2016)
Foto
Foto
Jusque fin 1961 le dépôt vicinal de Tienen gérait les autorails-tracteurs assignés au transport des betteraves pour la sucrerie Tirlemontoise. Jusqu'il y a peu ce sont des autobus de De Lijn qui y séjournaient. La gare vicinale (aujourd'hui une école) et les deux remises sont classées comme monument, alors que les autres bâtiments ont disparu depuis bien longtemps déjà.​
Foto

Aarschot
Foto
AARSCHOT - in het midden, achter de brandweerkazerne, de oude remise
Foto
Onopvallend, grotendeels aan het oog onttrokken door de brandweerkazerne en andere gebouwen die thans het emplacement van de vroegere stelplaats Aarschot innemen, op de buurtlijn Tienen-Haacht, is de voormalige buurtspoorwegloods vandaag zo goed als intact én nog steeds in gebruik, zij het als busgarage. Wel hebben de vier dubbele toegangspoorten van weleer nu plaats geruimd voor twee brede rolluiken.
Foto
Foto
Discrètement située derrière la caserne des pompiers qui occupe une bonne partie de l’ancien emplacement du dépôt, la remise vicinale de Aarschot sert aujourd’hui de garage pour autobus.

​​Haacht
Foto
De voormalige stelplaats van de buurtspoorwegen bij HAACHT bestaat nog, zij het als busdepot van De Lijn. Alhoewel… twee jaar geleden werden de twee grote loodsen uit het tramtijdperk met de grond gelijk gemaakt. Daar rechtover bleef de kleine loods met de onderhoudswerkplaats echter gespaard (foto hiernaast, 6 oktober 2016)). Met de vraag of  het hele emplacement op zijn beurt een (grondige) facelift zou kunnen krijgen, zoals in O.L.V.Tielt, ook in Vlaams-Brabant, en op tal van andere Vlaamse locaties (Kalken, Wuustwezel, ea). En dan is het allicht gedaan met de kleine loods en - te oordelen naar de tabula rasa in Tielt - mogelijk ook met het unieke stationsgebouw in Haacht. Of is deze misschien beschermd? Vandaag staat deze alvast mooi zichtbaar opgesteld langs de Provinciesteenweg (N21), vlakbij het NMBS-station. Houden zo!
Uit ons archief: de thans afgebroken grote tramloodsen in 2009. Let wel: een van beide foto's is een montage van twee kort achter elkaar gemaakte opnames (13 februari 2009).
Foto
Remarquable témoin du passé vicinal du dépôt de Haacht, ce curieux bâtiment de gare, si différent de ses congénères. Plus en recul, une ancienne remise sert aujourd'hui d'atelier pour l'entretien des autobus. Par contre, les deux grandes remises vicinales ont été démolies vers 2016.

​Diegem  (post mortem)
​​​Een vergeten uithoek gekneld tussen de Brusselse Ring en het almaar uitdijende luchthavengebied, op een stukje afgesneden Haachtse Steenweg. Langs hier reed ook de buurttram naar Haacht, en er was zelfs een kleine stelplaats. Tot in 1960, daarna namen de bussen het over. Jaren later kwam echter de Ring en werd de steenweg omgelegd. Vanaf dan werd het hier heel stil. De tramloods verdween inmiddels, maar het stationsgebouw en het voormalige elektrische onderstation staan er nog steeds (20 januari 2017).​ Helaas werden deze laatste overblijfselen ruim één jaar later dan toch afgebroken, naar verluidt voor een of ander gemeentelijk project. Jammerlijk einde voor deze nochtans typische overblijfselen uit vervlogen tijden.
Foto
Dans un recoin oublié de Diegem, sur l'ancienne ligne vers Haacht, ces bâtiments faisaient partie d'un petit dépôt dont la remise  a disparu il y a tout un temps déjà. Hélas, à peine un an après ces prises de vue (janvier 2017) ils furent tous deux rasés. Triste fin pour ces vénérables reliques d'un autre âge....
Foto
Foto

Londerzeel
Foto
De kleine stelplaats Londerzeel, pal tegenover het NMBS-station op lijn 53, lag aan het uiteinde van de buurtlijn uit Brussel. Deze liep aanvankelijk over Grimbergen, waar ook de hoofdstelplaats lag. Na de aanleg van de rechtstreekse verbinding tussen Laken en Meise bleef het korte baanvak tussen Meise en Grimbergen om die reden in dienst, tot in de late jaren 60. Na de sluiting van het baanvak Wolvertem-Londerzeel in 1968 werden het waterreservoir en beide loodsen afgebroken. Pas vrij onlangs werd het al jaren verlaten emplacement heringericht als openluchtgarage voor de bussen van De Lijn. Het buurtspoorwegstation, vlak aan de overweg en qua bouwstijl identiek hetzelfde gebouw als dat van Humbeek (hierna), heeft de hele ontmanteling evenwel overleefd (4 februari 2018).
Foto
Foto
Stelplaats Londerzeel: dienstrijtuig naast het waterreservoir - de kleine loodsen werden al jaren niet meer gebruikt (6 september 1966)
Foto
Londerzeel - twee trams naar Brussel vertrekkensklaar aan het buurtspoorwegstation (achteraan) (29 september 1967)
Foto
​​Situé à l'extrémité de la ligne vicinale depuis Bruxelles, le dépôt de Londerzeel ne servait que comme auxiliaire de celui de Grimbergen, même après la mise en service de la voie directe entre Laken.et Meise. Inutilisés depuis bon nombre d'années, les deux petites remises et le château d'eau furent démolis peu après l'abandon de la section Wolvertem-Londerzeel en 1968, laissant la gare vicinale toutefois intacte (4 février 2018). Le terrain a récemment été réaménagé en garage pour autobus.

Humbeek
​De stelplaats Humbeek, op het uiteinde van de buurtlijn uit Brussel en Grimbergen en opgeheven begin de jaren 60, werd eerder deze eeuw nog enkele jaren gebruikt als onderdak voor museumtrams. De dichtgemetselde uitkappingen die boven elke toegangspoort werden aangebracht lieten de elektrische trams met hun trolleystang toe om op eigen kracht tot in de loodsen te rijden (4 februari 2018).
Foto
Foto
Le dépôt de Humbeek, terminus du vicinal venant de Bruxelles et supprimé au début des années 60, servit encore quelques années au remisage d’anciens tramways. Les ouvertures pratiquées au-dessus des portes permettaient aux motrices avec perche d'y rentrer de leurs propres moyens.

Sint-Kwintens-Lennik
​De stelplaats Sint-Kwintens-Lennik lag zowat halfweg op de buurtlijn van Brussel naar Edingen, een van de oudste van Brabant, maar moest daarna de duimen leggen voor de veel grotere stelplaats Leerbeek, op de kruising met de bijna 20 jaar later aangelegde buurtlijn Halle-Ninove, hartje Pajottenland. Het buurtspoorwegstation (naast de kerk, op het huidige Andreas Masiusplein) werd begin de jaren 1960 afgebroken, maar de drie loodsen zijn er nog steeds, en worden gebruikt door de dienst openbare werken van de gemeente (15 december 2017).
Foto
Een stelplaats met hoge spits, zou je denken, dankzij de kerktoren van St-Quintinius daar vlak achter - het woonhuis is van véél latere datum
Foto
Foto
Foto
Let op de eigenaardige opstelling van de oude buurtspoorwegloodsen, links bovenop de hoge berm, en destijds alleen toegankelijk mits kopmaken vanuit het buurtstation achteraan, ter hoogte van de kerk
​(tram uit Leerbeek op 1 september 1972, laatste dag van de spoordienst)


​​A
 mi-parcours de la ligne vicinale Bruxelles-Enghien, le dépôt d'origine de Sint-Kwintens-Lennik, se vit par après supplanté par celui de Leerbeek, point de croisement avec la ligne Halle-Ninove. La gare vicinale fut démolie au début des années 60, alors que les trois remises servent aujourd'hui aux travaux publics de la commune.

Foto
KESSEL-LO (6 oktober 2016) - lijn Leuven-Diest
Foto
TREMELO (11 maart 2018) - op de kruising van de lijnen Mechelen-Aarschot en Putte-Werchter
Foto
GRIMBERGEN (4 februari 2018) - lijnen naar Brussel, Humbeek en Meise/Londerzeel

VERDWENEN STELPLAATSEN IN DE PROVINCIE VLAAMS-BRABANT

Asse - Diegem - Diest - O.L.V.Tielt - Wemmel

Van deze vijf is de site volledig verdwenen of hebben we geen zichtbare overblijfselen uit de buurtspoorwegtijd gevonden.
Of er aan het station van Diest ook een stelplaats zou gelegen hebben is inmiddeels wel heel twijfelachtig geworden.
De stelplaats Zichem was echter niet verbonden met het Leuvense net en werd geëxploiteerd vanuit de provincie Antwerpen.
De Waalse stelplaatsen van de voormalige 'Groep Leuven' liggen thans in de provincie Waals-Brabant.
De overige stelplaatsen moeten nog worden onderzocht.

NAAR DE OUDE STELPLAATSEN HIERNA  (vers les anciens dépôts ci-après)
LIMBURG & ANTWERPEN  -  WEST- & OOST-VLAANDEREN  -  WALLONIË

bijgewerkt - mis à jour: 30-8-2022
​
​
​
​
​terug naar de homepagina
​
​retour à la page d'accueil
Maak een gratis website met Weebly